Hiç bir süreç / sistem, en ideal durumda bile tam olarak her zaman kararlı sonuçlar üretemez. Bir fırından çıkan ardışık iki ekmek ya da bir presten çıkan ardışık iki ürün/parça asla birbirinin tamamen aynısı değildir. Aralarında küçük/büyük mutlak suretle farklılık vardır. Bunun temel nedeni süreç içindeki değişkenliklerdir. • Malzemedeki değişimler / farklılıklar (Material)• Üretim ekipmanlarının performans ve operasyonel farklılıkları (Machine)• Operatörlerin iş yapma metotlarındaki farklılıklar (Method / Man) Her ne kadar bazen bu değişkenlikler sonucu elde edilen süreç ortalaması hedef değere yakında dahi olsa, müşteriler süreç ortalamasını değil – her zaman süreç çıktısı olan değişkenliği görürler. Süreç içindeki değişkenliğin fazla olması kayıp (MUDA) olarak karşımıza çıkar ve bu durum JIT uygulamalarının da sağlıklı çalışmamasına neden olur. İşte bu aşamada 6 Sigma metodolojileri ile ürün ya da süreç içindeki değişkenliği azaltmaya çalışırız. Yalın kayıpların eliminasyonuna odaklanırken; 6 Sigma değişkenliği azaltmaya / kontrol altında tutmaya odaklanır. 6 Sigma metodolojisi; en basit anlamı ile sürecin davranışını modellemek ve gelecek durumu analiz edebilmemize olanak sağlayan bir metodolojidir. Üretim süreçlerinde bazı problemler göz ile görülüp, elle düzeltilebilirken bazı problemlerin gözle görülmesi, değişkenliğin ne olduğunun veya neden olduğunun anlaşılabilmesi kolay değildir. Problemlerin büyük çoğunluğu ilk kategoriye girer ve yalın prensipler bu tür problemlerin panzehridir. Ancak ikinci kategoriye giren problemlerin tespiti için detay inceleme ve geçmişe yönelik analitik analizler yapılması gereklidir. Altı Sigma DMAIC yöntemi ve istatiksel yaklaşımlar ile problemin varlığının ve sebeplerinin araştırıldığı bir problem çözme metodolojisidir. Yalın üretim prensiplerinin yapı taşlarından olan JIT ilkesinin uygulanabilir olması için, süreçler içindeki kayıplar ile birlikte değişkenliğin de çok az olması gerekir. Bu da ancak son derece kararlı süreçler elde edilebilmesi ile mümkün olabilir. Bu bağlamda yalın ya da altı sigma tek başına değil ancak birlikte Yalın Altı Sigma olarak kullanıldıklarında gerçek manada anlamlıdır. Bir başka ifade ile asıl konu Yalın ya da Altı Sigmadan hangisinin kullanıldığı değil, süreçleri iyileştirmek için her ikisinin birlikte nasıl kullanıldığı önemlidir. Bu aşamada iki konuya değinmek faydalı olacaktır kanaatindeyim. Ölçmek ve yeterince iyi de karar kılmak. Ölçmek: Ölçmek ve rakamlar ile konuşmak (speak with data) değişim sürecinde oldukça önemlidir. Rakamlar; bizi aksiyon almaya motive eden, ne zaman başarılı olduğumuzu anlamamızı sağlayan en itici güçtür. O halde neyi ölçeceğiz, nasıl ölçeceğiz. • OEE: Bana OEE-ni söyle, sana dünya klasmanında yerini söyleyeyim. Dünyanın her yerinde OEE denilince herkes aynı şeyi anlar. İçeriğinde Availability / Performance / Quality parametreleri olduğu için tek bir göstergede hemen her şeyi takip edebilirsiniz. • MES: İşletmelerde veriler anlık değişir. Bir çok verinin olduğu bir ortamda, gerçek zamanlı olarak sahadan verileri alıp, işlemek ve içinden anlamlı bilgilere ulaşmak artık günümüz dünyasında insan gücü ile yapılabilmesi pek olanaklı gibi gözükmemektedir. Bir çok işletmenin halen üretim / vardiya raporunu dahi henüz alamadığı bir ortamda nasıl rakamlar ile konuşacağız? Cevap; MES ile; yani sahadan otomatik veri toplayan ve raporlama yapan üretim takip yazılımları ile. Firma belirtmeyeceğim ancak ülkemizde bu işi oldukça iyi yapan yazılımlar mevcut. Kanaatimce bir işletmeye ERP den önce bile gerekli olan yegane yazılım MES yazılımıdır. Çünkü ölçmediğimiz bir şeyi düzeltemezsiniz, düzeltemediğiniz sürece de verimli olamazsınız. Yeterince iyi: Bir Leopar küçük bir tavşanı ancak onu yakalayıncaya kadar kaybedeceği enerjinin (L), tavşanı yedikten sonra elde edeceği enerjiden (M) daha az olması koşuluna bağlı olarak kovalar (L<M) İşletmelerde bazen optimizasyon anlamında en iyiyi aramaya çalışmaktan -Yeteri kadar iyiyi-, atlıyor ve oldukça gereksiz işler yaparak, hem maliyetleri artırıyor hem de gerçek fayda sağlamıyoruz. Acaba aşağıdaki tüm kriterlerin hepsini sağlayan bir ürün geliştirebilir miyiz? 1. Tam olarak istediğim işi yerine getirsin (Performance)2. Oldukça güvenilir olsun ve çok uzun süre fail etmesin (Reliability)3. Uzun yaşam süresi olsun ve kolay eskimesin (Durability)4. Arıza ve bakım işlemleri çok kolay / ucuza yapılabilsin (Serviceability)5. Çok şık ve etkileyici tasarımı olsun (Aesthetics)6. Fonksiyonel özellikleri son trend teknoloji olsun (Features)7. Markası ve piyasada algısı kusursuz olsun (Perceived quality)8. Ve tüm standartlara uyumlu olsun (Conformance to standards) Kalitenin tanımını Deming -Fitness for Use- olarak yapıyor. Özellikle yeni ürün geliştirme aşamasında -YETERİ KADAR İYİ- nin yani müşterimizin gerçek anlamda bizden ne istediğini anlaşılması sanıyorum doğru ürünü, daha uygun maliyetlerde ve hızlı bir şekilde geliştirmemize fayda sağlayacaktır.
